زعفران گرانترین محصول کشاورزی است و مانند سایر محصولات تحت تأثیر برخی عوامل محدود کننده از جمله خسارت آفات خاکزی نظیر کنه Rhizoglyphus robini Claparede (Acari: Acaridae) قرار میگیرد. این کنه به دلیل رژیم غذایی چندخواری برای مدت طولانی در خاک باقیمانده و از مهمترین آفات زعفران به شمار میآید. بهمنظور بررسی اثرات کود دامی و مدت آفتابدهی بر جمعیت این کنه و عملکرد گل زعفران، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با آرایش کرتهای خرد شده برای مدت چهار سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان گناباد انجام شد. کود دامی به عنوان عامل اول در سه سطح: 0،20 و40 تن در هکتار در کرتهای اصلی و مدت آفتابدهی با استفاده از پلاستیک شفاف در 5 سطح: 0، 10، 20، 30 و 45 روز در کرتهای فرعی قرار گرفتند. پس از پایان عملیات آفتابدهی، کاشت زعفران انجام شد و صفاتی شامل جمعیت کنه موجود در یک کیلوگرم خاک و عملکرد بر اساس تعداد گل زعفران طی چهار سال اندازهگیری شد. نتایج نشان داد اثرات ساده و متقابل هر دو عامل کود گاوی و روزهای آفتابدهی بر جمعیت کنه و عملکرد زعفران معنیدار شد بهطوریکه در تمام مدت آزمایش با افزایش مدت آفتابدهی جمعیت کنه کاهش یافت. در سال اول با افزایش مقدار کود گاوی جمعیت کنه کاهش ولی در سالهای بعد بهتدریج جمعیت کنه افزایش یافت که این امر احتمالاً به دلیل هم افزایی کود و پلاستیک شفاف اتفاق افتاده است. اثر سال هم بر هر دو صفت معنیدار شد و با گذشت زمان جمعیت کنه افزایش یافت. سی روز آفتابدهی بهترین اثر را روی کاهش جمعیت کنه نشان داد. تیمار 20 تن کود گاوی و 30 روز آفتابدهی که در آن بیشترین عملکرد گل و کمترین جمعیت کنه حاصل شد به عنوان برترین تیمار این آزمایش توصیه میشود.