واکنش تابعی کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant (Col.; Coccinellidae) به شپشک آردآلود مرکبات Planococcus citri (Risso)(Hom.: Pseudococcidae) در شرایط آزمایشگاه

چکیده

از جمله معیارهای مهم ارزیابی یک دشمن طبیعی در برنامه‏های کنترل بیولوژیک، نشان دادن واکنش تابعی مناسب به تغییرات تراکم طعمه یا میزبان می‏باشد. در این پژوهش، واکنش تابعی لاروهای سن چهارم و حشرات ماده‏ی کفشدوزک  Cryptolaemus montrouzieri Mulsantبه تراکم‏های مختلف پوره‏های سنین دوم و سوم و نیز حشرات ماده‏ی شپشک آردآلود مرکبات، Planococcus citri (Risso)، در شرایط آزمایشگاه (دمای 1±25 درجه‏ی سانتی‏گراد، رطوبت نسبی 5±80 درصد و دوره‏ی نوری 16 ساعت روشنایی به 8 ساعت تاریکی) بررسی شد. تراکم‏های 4، 6، 8، 16، 20، 30، 40، 50 و 60 عددی از طعمه در اختیار لاروهای سن چهارم و کفشدوزک‏های ماده‏ی یک‏روزه قرار داده شدند و میانگین تغذیه در هر تراکم ثبت گردید. طول مدت زمان انجام هر آزمایش 24 ساعت و  تعداد تکرارهای آن‏ شش عدد بود. نوع واکنش تابعی به وسیله‏ی رگرسیون لجستیک و مقادیر پارامترهای قدرت جستجوگری (a) و زمان دستیابی (Th)، از طریق برازش یک رگرسیون غیرخطی با مدل‏های هولینگ و راجرز به دست آمدند. واکنش تابعی لاروهای سن چهارم کفشدوزک به پوره‏های سن دوم، سوم و شپشک‏های کامل ماده به ترتیب از نوع‏های سوم، سوم و دوم و واکنش تابعی کفشدوزک‏های ماده به پوره‏های سن دوم، سوم و شپشک‏های کامل ماده به ترتیب از نوع‏های دوم، سوم و دوم بود. قدرت جستجوگری لاروهای سن چهارم کفشدوزک روی پوره‏های سن دوم، سوم و شپشک‏های کامل ماده به ترتیب 0126/0، 0165/0 و 002/0 و زمان دستیابی آن‏ها به ترتیب 701/0، 012/1 و 05/2 ساعت تعیین گردید. قدرت جستجوگری کفشدوزک‏های ماده روی پوره‏های سن دوم، سوم و شپشک‏های کامل ماده به ترتیب 048/0، 013/0 و 098/0 و زمان دستیابی آن‏ها به ترتیب 177/0، 843/0 و 79/2 ساعت تعیین شد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Functional Response of Cryptolaemus montrouzieri Mulsant (Col.; Coccinellidae) to Citrus Mealybug, Planococcus citri (Risso) (Hom.; Pseudococcidae) Under Laboratory Conditions

چکیده [English]

Appropriate functional response to prey or host densities is one of the important criteria for evaluating the efficacy of natural enemies in biological control programs. Cryptolaemus montrouzieri Mulsant is one of the main predators of citrus mealybug,Planococcus citri (Risso). In this research, the functional response of fourth larval instars and the female adults of this ladybird to different densities of second and third instars and female adults of citrus mealybug was studied under laboratory conditions. All experiments were carried out inside incubator with 25±1˚C, 80±5 %RH and photoperiod of 14 L:10 D hours. Individual fourth larval instars and female adults of ladybird were kept separately at densities of 4, 6, 8, 16, 20, 30, 40, 50 and 60 preys for 24 hours. Duration of each experiment was 24 hours and all experiments were carried out in 6 replications. A logistic regression was used to determine the type of functional responses and a nonlinear regression was used to fit Rogers and Holling’s equations to data for estimating searching efficiency (a) and handling time (Th) parameters. The results showed that the functional responses of fourth larval instars to different densities of second and third instars and the female adults of citrus mealybug were type III, III and II respectively, while the functional responses of the female adult ladybird to different densities of second and third instars and the female adults of prey were type II, III and II respectively. The rates of searching efficiency (a) for fourth larval instars of ladybird on second and third instars and the female adults of prey were estimated 0.0126, 0.0165 and 0.002, and the rates of handling time (Th) were obtained 0.701, 1.012 and 2.05, respectively. The rates of searching efficiency of female ladybirds on second and third instars and the female adults of prey were estimated 0.048, 0.013 and 0.098 and the rates of handling time were obtained 0.177, 0.843 and 2.79, respectively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Functional response
  • Cryptolaemus montrozieri
  • Planococcus citri

مراجع

  1. اسماعیلی، م. 1386. آفات مهم درختان میوه. نشر سپر، تهران، 578 ص.
  2. اصغری، ف.، سمیع، م. ا. مهدیان، ک. بصیرت، م. و ایزدی، ح. 1389. واکنش تابعی کفشدوزک، Hippodamia variegata (Goeze)، شکارگر پسیل معمولی پسته در شرایط آزمایشگاهی. خلاصه مقالات نوزدهمین کنگره‌ی گیاهپزشکی ایران (جلد اول: آفات)، 12- 9 مرداد، 1389، موسسه‌ی تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران، ص 36.
  3. امامی، م. س.، صحراگرد، ا. و حاجی‌زاده، ج. 1378. بررسی واکنش تابعی کفشدوزک Scymnus syriacus Marseul نسبت به تراکم‌های مختلف شته‌ی سبز مرکبات Aphis spiraecola Gott. مجله‌ی آفات و بیماری‌های گیاهی، 67 ( 1 و 2): 42-50.
  4. ایمانی، ز.، شیشه‏‌بر، پ. و مصدق، م. س. 1389. واکنش تابعی کفشدوزک Stethorus gilvifrons Mulsant (Col.; Coccinellidae) نسبت به مراحل مختلف رشدی کنه‌ی شرقی مرکبات Eutetranychus orientalis (Acari: Tetranychidae). مجله‌ی علمی کشاورزی، 33 ( 1): 1-10.
  5. حسنی، م. ر.، مهرنژاد، م. ر. و استوان، ه. 1387. برخی از ویژگی‌های زیستی و شکارگری کفشدوزک Oenopia conglobata L. (Col., Coccinellidae) روی پسیل معمولی پسته در شرایط آزمایشگاه. مجله‌ی پژوهشی تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل‌ها و مراتع ایران، 6 (2): 110 – 117.
  6. عبداللهی آهی، غ. 1389. دموگرافی و واکنش تابعی کفشدوزک  Cryptolaemus montrouzieri (Mulsant) با تغذیه از شپشک‏های آردآلود مرکبات،Planococcus citri (Risso) ، و چای، Pseudococcus viburni (Signoret) در شرایط آزمایشگاهی. پایان‏نامه‏ی کارشناسی ارشد حشره‏شناسی کشاورزی، گروه گیاه‏پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 124 ص.
  7. فتحی‌پور، ی.، کمالی، ک.، خلقانی، ج. و عبداللهی، غ. ع. 1379. واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید Trissolcus grandis (Hym.; Scelionidae) به تراکم‌های مختلف تخم سن Eurygaster integriceps (Hem.; Scutelleridae) و تاثیر ارقام مختلف گندم بر آن. مجله‌ی آفات و بیماری‌های گیاهی، 68 ( 1 و 2):
     123 – 136.
  8. فتحی‌پور، ی.، طالبی، ع. ا.، محرمی‌پور، س. و عسگری، ش. 1380. مقایسه‏ی رگرسیون لجستیک و غیرخطی در تعیین نوع واکنش تابعی حشرات پارازیتوئید و شکارگر. مجموعه مقالات دهمین کنفرانس سراسری زیست‌شناسی ایران، صص  308–311.
  9. فرهادی، ر.، اللهیاری، ح.، آزمایش‌فرد، پ.، فتاح‌الحسینی، س. و حیدری، س. 1389. واکنش تابعی حشرات کامل نر و ماده‌ی کفشدوزک Hippodamia variegate (Col.; Coccinellidae) روی شته‌ی سیاه باقلا. مجله‌‌ی دانش گیاهپزشکی ایران، 41 ( 1): 143–150.

10. قاری‌زاده گلسفیدی، ا. 1381. امکان استفاده از کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri M. (Col., Coccinellidae) در مبارزه بیولوژیک با بالشتک مرکبات Pulvinaria aurantii C. (Hom., Coccidae). پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد حشره‌شناسی کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده‌ی کشاورزی، 102ص.

11. قربانیان، س. 1388. بررسی زیست‌شناسی و کارایی کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant در کنترل شپشک آردآلود Planococcus citri (Risso) روی گیاه حسن یوسف Solenostemon scutellarioides. پایان‏نامه‏ی کارشناسی ارشد حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده‌ی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، 94 ص.

12. قهاری، ح.، شجاعی، م. و بیات‌اسدی، ه. 1382. واکنش تابعی سه گونه کفشدوزک شکارگر  به تراکم جمعیت عسلک پنبه Bemisia tabaci (Hom.; Aleyrodidae). مجله‌ی آفات و بیماری‌های گیاهی، جلد 71 (1): 79 – 90.

13. مافی پاشاکلایی، ش. 1376. شناسایی شپشک‌های آردآلود (Pseudococcidae) در استان مازندران و مطالعه‌ی گونه‌ی غالب و دشمنان طبیعی آن. پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد حشره‌شناسی کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده‌ی کشاورزی، 104ص.

14. مصدق، م. س.، اسلامی‌زاده، ر. و اسفندیاری، م. 1387. بررسی امکان مبارزه بیولوژیک با شپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (New.) با استفاده از کفشدوزک کریپت Cryptolaemus montrouzieri Mul. در باغ‌های مرکبات شمال خوزستان. خلاصه مقالات هجدهمین کنگره‌ی گیاه‌پزشکی ایران (جلد اول: آفات)، 3- 6 شهریور 1387، دانشگاه بوعلی سینای همدان، ص 35.

15. مهاجری پاریزی، ع.، مددی، ح.، الهیاری، ح. و مهرنژاد، م. ر. 1389. واکنش تابعی مراحل مختلف زندگی کفشدوزک Hippodamia variegate نسبت به پوره‌ی سن چهارم شته‌ی جالیز در شرایط میکروکازم. خلاصه مقالات نوزدهمین کنگره‌ی گیاهپزشکی ایران (جلد اول: آفات)، 9- 12 مرداد، 1389، تهران، ص 37.

16. نظری، ع.، حاجی‌زاده، ج. و صحراگرد، ا. 1383. واکنش تابعی کفشدوزک Exochomus nigromaculatus (Col.; Coccinellidae) نسبت به تراکم‌های مختلف دو گونه شته‌ی خرزهره (Aphis nerii) و شته‌ی اقاقیا (Aphis craccivora). مجله‌ی آفات و بیماری‌های گیاهی، 72 (2): 85-94.

  1. Godfrey, K., Daane, K., Bentley, W., Gill, R., and Malakar-Kuenen, R. 2002. Mealyugs in California vineyards. University of California Agricultural and Natural Resources Publication 21612, Oakland, CA.
  2. Gotoh, T., Nozawa, M., and Yamaguchi, K. 2004. Prey consumption and functional response of three acarophagous species to eggs of the two- spotted spider mite in the laboratory. Applied Entomology and Zoology, 39(1): 97- 105.
  3. Hassell, M.P. 1978. The Dynamics of Arthropod Predator– Prey System. Priceton University Press, Princeton, NJ. 237 p.
  4. Hassell, M.P., Lawton, J.H., and Bedington, J.R. 1977. Sigmoid functional responses by invertebrate predators and parasitoids. Journal of Animal Ecology, 46: 246-262.
  5. Hassell, M.P., and Waage, J.K. 1984. Host – parasitoid population interactions. Annual Review of Entomology, 29: 89-114.
  6. Hodek, I.,and  Honek, A., 1996. Ecology of Coccinellidae. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, p 464.
  7. Holling, C.S. 1959a. The components of predation as revealed by a study of small mammal predation of the European pine sawfly. Canadian Entomology, 91: 293-320.
  8. Holling, C.S. 1959b. Some characteristics of simple types of predation and parasitism. Canadian Entomology, 91: 385-398.
  9. Holling, C.S. 1966. The functional response of invertebrate predators to prey density. Memoirs of the Entomological Society of Canada, 48: 1-86.
  10. Jervis, M., and Kidd, N. 1996. Insect Natural Enemies: Practical Approaches to Their Study and Evaluation. Chapman and Hall, London. 491pp.
  11. Juliano, S.A. 1993. Nonlinear curve fitting: predation and functional response curves. In: Scheiner, S.M., and Gurevitch, J. (eds.) Design and Analysis of Ecological Experiments. Chapman and Hall, New York, pp: 159-182.
  12. Lai, W.H., and Chang, N.T. 2010. Lady bugs (Cryptolaemus montrouzieri  (Mulsant)) (Col.; Coccinellidae). Life history, population parameters, and predation of Cryptolaemus montrouzieri (Mulsant) (Col.; Coccinellidae). Available at: http://tve.npust. edu.te.
  13. Moezipour, M., Kafil, M., and Allahyari, H. 2008. Functional response of Trichogramma brassicae at different temperatures and relative humidities. Bulletin of Insectology, 61 (2): 245-250.
  14. Murdoch, W.W. 1973. The functional response of predators. Journal of Applied Ecology, 10: 335-342.
  15. Pervez, A., and Omkar. 2005. Functional responses of coccinellid predators: An illustration of a logistic approach. Journal of Insect Science, 5(5), 6 pp.
  16. SAS Institute, 1999. SAS user’s guide, version 8.2. SAS Institute, Cary,NC, USA
  17. Seko, T., and Miura, K. 2008. Functional response of the lady beetle Harmonia axyridis (Pallas) (Col.; Coccinellidae) on the aphid Myzus persicae (Sulzer) (Hom.; Aphididae). Applied Entomology and Zoology, 43(3): 341- 345.
  18. Sohrabi, F., and Shishehbor, P. 2007. Functional and numerical responses of Stethorus gilvifrons Mulsant feeding on strawberry spider mite, Tetranychus turkestani Ugarov and Nikolski. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(24): 4563- 4566. 
  19. Solomon, M.E. 1949. The natural control of animal population. Journal of Animal Ecology, 18: 1-35.
  20. Van Alphen, J.J.M., and Jervis, M.A. 1996. Foraging behaviour. In: Jervis, M., and Kidd, N(eds.). Insect Natural Enemies, Practical Approaches to Their Study and Evaluation. Chapman and Hall, London: pp: 1- 62.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار