بررسی پراکنش‌فضایی ساقه‌خوارهای نیشکر Sesamia spp. (Lep.: Noctuidae) در مزارع نیشکر جنوب استان خوزستان

چکیده

ساقه خوارهای نیشکر Sesamia spp. از آفات کلیدی نیشکر در استان خوزستان هستند که همه ساله خسارت سنگینی به محصول نیشکر و شکر حاصله وارد می‌سازند. در این تحقیق، پراکنش‌فضایی جمعیت ساقه‌خوارها در سال 1387 در سه مزرعه 25 هکتاری نیشکر،  با واریته CP69-1062 واقع در جنوب شهرستان اهواز مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌برداری به‌صورت ماهیانه و طی هفت مرحله انجام گرفت. به‌منظور نمونه برداری و تخمین نسبی جمعیت آفت، از علائم خارجی خسارت آفت (به عنوان شاخص جمعیت) استفاده شد و تعداد ساقه و میان‌گره آلوده نیشکر در ایستگاه‌های نمونه‌برداری مورد نظر شمارش گردید. جهت تعیین نوع الگوی پراکنش‌فضایی آفت در این سه مزرعه، از شاخص‌های مختلف آمارکلاسیک استفاده شد. در همه مراحل نمونه‌برداری، مقادیر شاخص نسبت واریانس به میانگین، شاخص ازدحام‌لکه‌ای و شاخص موریسیتا به‌طور معنی‌داری بیشتر از عدد یک و مقادیر شاخص‌های 1/K و شاخص گرین به‌طور معنی‌داری بیشتر از عدد صفر بودند. نتایج حاصل از همه شاخص‌ها نشان داد، الگوی پراکنش‌فضایی این آفت از نوع تجمعی می‌باشد. ضرایب رگرسیونی b تیلور و βآیوائو نیز به ترتیب 065/0± 45/1 و 031/0± 18/1تعیین شد، به‌طوری که اختلاف معنی‌داری از عدد یک داشتند و هر دو بیانگر تجمعی بودن پراکنش‌فضایی آفت در تمام طول زندگی بود. براساس مقادیر R2 و P به‌دست آمده از محاسبات رگرسیونی، شاخص آیوائو داده‌های پراکنش‌فضایی آفت را بهتر از شاخص تیلور برازش نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on Spatial Dispersion of Sugarcane Pink Stem Borers Sesamia spp. (Lep.: Noctuidae) in Sugarcane Fields

چکیده [English]

Sugarcane pink stem borers, Sesamia spp., are the key pests of sugarcane in the south of Khuzestan province, Iran. These pests damage heavily the sugarcane crop and sugar product every year. In this research, spatial dispersionof the stem borers populations were studied in three sugarcane fields (25 hectare each, Cp69-1062 cultivar) in 2008. Sampling was carried out monthly in seven stages. External symptoms of pest damage were used as a population indicator and the number of infested stems and internodes of sugarcane were recorded in each sampling station. In order to determine the type of pest spatial dispersionin these three fields, various classical statistics indices were used.       In all sampling stages, values of the variance to mean proportion index, index of Patchiness and Morisita’s index were significantly higher than one, and values of 1/k index and Green’s index were higher than zero. The obtained results of all indices indicated that spatial dispersionof Sesamia spp. was aggregated. The regression coefficients of Taylor’s power law b and Iwao’s β were determined 1.45±0.065 and 1.18±0.031, respectively. Thus, they had significant difference from one, and both indicated the aggregated spatial dispersionfor the pest life. Based on R2 and P-values of regression analysis, Iwao’s patchiness showed a better fitness for pest spatial dispersiondata in comparison with Taylor’s power law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial dispersion
  • Stem borers
  • Sesamia spp
  • Sugarcane
  • Khuzestan