حساسیت ارقام مختلف خرما نسبت به آلودگی طبیعی کنه تارتن خرماOligonychus afrasiaticus (McGregor) در منطقه بهبهان

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

چکیده

شرایط آب و هوایی چند سال اخیر باعث افزایش خسارت عوامل زیان رسان از جمله کنه تارتن خرما (Oligonychus afrasiaticus McGregor) در ارقام تجارتی کبکاب و خاصی در منطقه بهبهان شده است. بنابراین نیاز به معرفی ارقام مناسب خرما به عنوان جایگزین در منطقه می‌باشد. در این تحقیق 9 رقم از بهترین ارقام خرمای موجود درکشور از استانهای هم‌جوار در کلکسیون ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان جمع‌آوری و واکنش آن ارقام نسبت به کنه تارتن خرما در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار طی دو سال86 و 87 بررسی شد. از هر رقم 3 درخت به طور تصادفی انتخاب شد. درصد و شدت آلودگی با شمارش حبه های سالم و آلوده روی چهار خوشه چه از جهات مختلف هر درخت به دست آمد. ارقام عبارت بودند از خاصی، کبکاب، حاج‌محمدی و زاهدی (بهبهان)، خضراوی و گنطار (شادگان)، پیارم و مضافتی (هرمزگان) و شاهانی (فارس). برای تفکیک حساسیت ارقام علاوه بر تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها به روش دانکن از روش تجزیه خوشه‌ای و تحلیل رابطه همبستگی استفاده شد. نتایج نشان داد که ارقام خاصی، کبکاب، خضراوی و شاهانی به ترتیب با 28/93، 88 ، 99/85 و 21/85 درصد دارای بیشترین آلودگی و پیارم با 53/49 درصد دارای حداقل آلودگی بود. ارقام خاصی، کبکاب، شاهانی و خضراوی به ترتیب با 31/4، 65/3، 47/3 و 09/3 دارای حداکثر شدت آلودگی و ارقام پیارم و زاهدی به ترتیب با 19/1 و 25/1 کمترین شدت آلودگی را دارا بودند. بر اساس تحلیل خوشه‌ای ارقام به دو گروه ارقام حساس (خاصی، شاهانی، کبکاب، خضراوی و حاج‌محمدی) و غیر حساس (پیارم، زاهدی، مضافتی و گنطار) تفکیک گردیدند. نتایج تحلیل همبستگی نیز نشان داد که بین شدت آلودگی با وزن خوشه و درصد آلودگی، همبستگی مثبت معنی‌داری و با وزن هسته و ضخامت پوست میوه همبستگی منفی معنی‌داری وجود داشت.
 

عنوان مقاله [English]

Susceptibility of Date Palm Cultivars to Natural Infestation by Oligonychus Afrasiaticus in Behbehan

چکیده [English]

Oligonychus afrasiaticus McG is a key pest on kabkab and khasi date cultivars in Behbehan. This research was conducted based on randomized complete block designs with 9 cultivars and 3 replications in Behbehan Agricultural Research Station during 2008 and 2009. The main idea of the investigation was the response assessment of these cultivars to the spider mite. The cultivars included Kabkab, Khasi, Haj-mohamady and Zahedi (Behbehan), Gantar and Khazravi (Shadegan), Piarom and Mezafati (Hormozgan) and Shahani (Fars). Infection severity and infection percentage were determined and also variance analysis, means comparison, cluster analysis and correlation analysis were administered to of the data. The results indicated that Khasi, Kabkab, Khazravi and Shahani cultivars had maximum infection with 93.28, 88, 85.29 and 85.21, respectively, and and Piarom had minimum infection with 49.53 percentage. Means comparison based on infection severity showed that Khasi, Kabkab, Shahani and Khasravi cultivars had maximum infection rate with 4.31, 3.65, 3.47 and 3.09, respectively, and Piarom and Zahedi with minimum infection rate 1.19 and 1.25. Based on cluster analysis, the date palm cultivars were classified into two groups. The first group, including khasi, Shahani, Kabkab, Khazravi and Haj-mohamady were infected cultivars, and the second group, including Piarom, Zahedi, Mezafati and Gantar, uninfected cultivars. Correlation analysis between infection severity, bunch weight and infection percentage was positively significant. This correlation between infection severity, stone weight and fruit skin thickness was not significant. Other characters including fruit shape and color had no significant correlation.