صفات کمی موثر در مکانیزم های مقاومت برنج به کرم ساقه خوار (Chilo suppressalis (Walker)

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

چکیده

استفاده از ارقام مقاوم یکی از رایج ترین روش های مدیریت آفات می باشد. در این تحقیق مکانیزم های مقاومت (آنتی زنوز، آنتی بیوز و تحمل) در 10 ژنوتیپ برنج در قالب طرح کاملا  تصادفی با 3 تکرار در شرایط گلخانه ای در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری نسبت به کرم ساقه خوار نواری Chilo suppressalis (walker) در سال 1387 مورد بررسی قرار گرفت. دستجات تخم پروانه کرم ساقه خوار روی برگ برای مقاومت آنتی زنوز، میانگین وزن لارو و درصد بقای لارو برای مقاومت آنتی بیوز مورد اندازه گیری قرار گرفتند. همچنین درصد سفید شدن خوشه برای برآورد تحمل به کرم ساقه خوار نواری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین دستجات تخم، درصد بقای لارو، مرگ جوانه مرکزی و سفید شدن خوشه در لاین 3 ((سنگ طارم × دیلمانی) F8) و بیشترین میانگین وزن لارو در لاین 5 ((IRRI-2× نوک سیاه) F8) بوده است. بنابراین لاین3 ((سنگ طارم × دیلمانی) F8) با بالاترین درصد مرگ جوانه مرکزی (33/92=) و بالاترین درصد سفید شدن خوشه (17/89=) بعنوان حساسترین و لاین 4 ((فجر× نوک سیاه) F8) با پائین ترین درصد مرگ جوانه مرکزی (66/1=) و پائین ترین درصد سفید شدن خوشه (38/30=) به عنوان مقاوم ترین ژنوتیپ ها نسبت به کرم ساقه خوار نواری برنج شناسایی شدند. همبستگی صفات نشان داد که ارتفاع بوته و کلروفیل برگ در مقاومت آنتی زنوزی، قطر ساقه و تعداد پنجه در مقاومت آنتی بیوزی و قطر ساقه در تحمل گیاه موثر می باشند. 

عنوان مقاله [English]

Effective qualitative traits in resistance mechanisms of rice varieties to stem borer (Chilo suppressalis (Walker)

چکیده [English]

The use of resistant cultivars remains one of the most reliable methods to manage the pests. In this study the mechanism of resistance in 10 lines of rice for 3 kinds of resistance (Antixenoses, Antibioses and tolerance) was studied. The egg set of striped stem borer on the leaf of considered lines for Antixenoses and larva weight mean and survival percentage of larva were evaluated for Antibioses resistance. Percentage of white head was used for determining the tolerance mechanism to striped stem borer. The results showed that the maximum egg set, percentage of larva survival, dead heart and white head belong to L3 [(Sang-e-Tarom × Tarom-e- Daylamani)] and the highest weight of larva obtain on the L5 [(IRRi-2 × Nok-siah)]. In this study the most susceptible and resistant genotypes were L3 [(Sang-e-Tarom×Tarom-e-Daylamani)] and L4 [(fajr×Nok-siah)], respectively. Study of correlation coefficient showed that the height of plant and amount of chlorophyll were effective on Antixenoses. Stem diameter and number of tiller were effective on Antibioses mechanism. Finally, mechanism of tolerance was also affected by stem diameter.