نمونه‌گیری دنباله‌ای با دقت ثابت برای تخمین جمعیت سن مادر Eurygaster integriceps Put. (Het.:Scutelleridae) در مزارع گندم دیم بروجرد

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد

2 استاد گروه گیاهپزشکی دانشگاه شهیدچمران اهواز

3 استاد پژوهش مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

چکیده

سن گندمEurygaster integriceps Put. مهمترین آفت گندم و جو در اغلب نواحی تولید گندم و جو کشور از جمله استان لرستان است. در طول سال‌های 1383 و 1384 پراکنش فضایی سن مادر و مدل‌‌های نمونه‌گیری دنباله‌ای با دقت ثابت برای دو کادر مربع 25/0 و 5/0 متر مربعی در مزارع گندم دیم شهرستان بروجرد مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس مقادیر ضریب تبیین به دست آمده از محاسبات رگرسیونی، برای کادر 25/0 متر مربع، شاخص تیلور و برای کادر نیم متر مربع شاخص آیوائو برازش بهتری نشان داد. وجود اختلاف معنی‌دار آماری بین شاخص تایلور (19/1) برای کادر کوچک و شاخص آیوائو (13/1)‌ برای کادر بزرگ با عدد یک، نشان‌دهنده‌ی تجمعی بودن پراکنش سن مادر در مزارع گندم دیم است. به منظور تخمین جمعیت سن مادر در مزرعه، مدل‌های نمونه‌گیری دنباله‌ای با دقت ثابت به روش گرین (Green) برای کادر کوچک و کنو (Kuno) برای کادر بزرگ، با سه سطح دقت 1/0، 15/0 و 25/0 طراحی شد. سپس اعتبار ‌مدل‌های ارائه شده برای هر کادر با استفاده از 12 سری از داده‌های جداگانه با دامنه‌ی میانگین 09/0-65/2 سن مادر (در واحد کادر) برای کادر کوچک و دامنه ی میانگین 1/0 تا 24/5 سن مادر (در واحد کادر) برای کادر بزرگ مورد ارزیابی قرار گرفت.  در مدل‌ نمونه‌گیری دنباله‌ای گرین مربوط به کادر کوچک، به منظور  نمونه‌گیری از سن مادر و برای دست‌یابی به سطح دقت 25/0 (دقت قابل پذیرش در برنامه‌های IPM [1] ) و 1/0، به ترتیب به طور متوسط تعداد 26 و 157 کادر مورد نیاز خواهد بود. در مدل‌ نمونه‌گیری دنباله‌ای کنو (مربوط به کادر بزرگ‌تر)،  برای دست‌یابی به سطوح دقت 25/0 و 1/0، به طور متوسط به ترتیب 16 و 90 کادر مورد نیاز می‌باشد. مقایسه دو مدل گرین (کادر کوچک) و کنو (کادر بزرگ) در نمونه‌گیری از جمعیت سن مادر نشان داد که کادر کوچک‌تر به خاطر داشتن حداقل هزینه (زمان لازم بر حسب دقیقه برای جستجوی یک کادر ) و حداکثر تعداد نمونه (در مقایسه با کادر بزرگ‌تر)، برای پیش‌آگاهی سن مادر E. integriceps در مزارع گندم دیم، مناسب‌تر می‌باشد.



1- Integrated pest management

عنوان مقاله [English]

Fixed Precision Sequential Sampling Plans to Estimate Overwintered Sunn Pest) Eurygaster integriceps Put.) Population in Rainfed Wheat Fields in Borujerd

نویسندگان [English]

  • Abdolamir Mohiseni 1
  • Ebrahim Soleimannejadian 2
  • Mohammad Saeid Mossadegh 2
  • Gholamreza Rajabi 3
1
2
3
چکیده [English]

Sunn Pest, Eurygaster integriceps Put., is the most important pest of wheat and barley in most producing regions of Iran, including Lorestan province. Spatial distribution and fixed precision sequential sampling plans of Sunn pest by the use of two quadrate sizes 0.25 and 0.5 m2 were investigated in rainfed wheat fields in Borujerd during 2004 and 2005. Based on R square of regression, Taylor's power law and Iwao's patchiness regression models provided a more adequate description of variance-mean relationships for 0.25 and 0.5 m2 quadrate sizes, respectively. Taylor's  and Iwao's  were significantly >1, for two quadrate sizes, indicating that over-wintered Sunn pest population was aggregated in rainfed wheat fields. Fixed-precision sequential sampling plans (Green's and Kuno's model) were designed for estimating over-wintered adult stage of  E.integriceps density at three fixed precision levels (0.1, 0.15 and 0.25). For each quadrate size, Green's and Kuno's fixed precision sequential sampling plans were validated using 12 independent data sets ranging in density from 0.09 to 2.65 (for smaller quadrate) and 0.1 to 5.24 (for larger quadrate) over-wintered adults per quadrate. To achieve a precision of 0.25 in Green's fixed-precision sequential sampling (by use of 0.25 m2 quadrate), which is generally accepted in IPM programs, it is necessary to take samples with an average sample number (ASN) of 26. As the precision level was increased to 0.10, average sample size (for smaller quadrate) increased to 157. For Kuno’s Fixed-precision sequential sampling plan (use of quadrate 0.5 m2), an average sample number of only 16 quadrates was necessary to achieve a precision level of 0.25. As the precision level was increased to 0.10, average sample size (for larger quadrate) increased to 90. Therefore, Green’s fixed precision sequential sampling plan (by use of quadrate 0.25 m2) that has the least cost and the highest ASN was the most preferred and suitable quadrate size to forecasting of over-wintered adults of E. integriceps in rainfed wheat fields.