شناسایی، پراکنش و تعیین برخی ویژگی های عوامل باکتریایی بیماری زای همراه با تغییر رنگ و سوختگی خوشه برنج در استان مازندران

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

چکیده

بیماری تغییر رنگ و سوختگی خوشه در چند سال اخیر با توسعه کشت ارقام پرمحصول برنج شیوع بیشتری در مزارع داشته است. علائم این بیماری به صورت قهوه ای شدن خوشه بوده که معمولا با عقیمی و پوکی شلتوک ها همراه می باشد. این بیماری یک بیماری چند عاملی(Complex) بوده و قارچها و باکتری ها از عوامل اصلی ایجاد کننده آن می باشند. بیماری تغییر رنگ و سوختگی خوشه روی همه ارقام محلی و پرمحصول با درجات مختلفی از وقوع و شدت آلودگی مشاهده می شود. آلودگی ارقام پرمحصول مانند ندا ، فجر و شیرودی در مقایسه با رقم طارم محلی بیشتر بود. طی مدت دو سال نمونه برداری از مزارع شالی کاری مناطق مختلف استان مازندران،  باکتری های بیماری زای همراه با بیماری روی محیط های آگار غذایی و Pseudomonas agar F. جداسازی و بر اساس آزمون های بیماری زایی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی شناسایی شدند. در جداسازی از نمونه های جمع آوری شده همراهی یک ، دو یا سه گونه از باکتر ی  های بیماری زا محرز شد. گونه های Pantoea ananas ، به عنوان گونه غالب ، گونه  Pseudomonas syringae و گونه ای شبیه به Pseudomonas fuscovaginae  و Acidovorax avenae subsp. avenae از اکثر نمونه ها جداسازی شدند. در آزمون بیماری زایی روی ارقام مختلف برنج ، ارقام پرمحصول حساسیت بیشتری به عوامل بیماری زای باکتریایی نشان داده و میزان آلودگی بالاتری داشتند. در این خصوص جدایه های Pseudomonas fuscovaginae  و Pseudomonas syringae  باعث آلودگی بیشتر تعداد خوشه و شلتوک روی خوشه شدند. در مقابل گونه Pantoea ananas آلودگی کمتری را روی خوشه های برنج ایجاد نمود. گونه Acidovorax avenae subsp. avenae  نیز ضمن ایجاد تغییر رنگ جزئی خوشه باعث پوسیدگی محور های اصلی و فرعی گل آذین شد. این اولین گزارش از بیماری زایی گونه P. ananas  و Acidovorax avenae subsp. avenae  روی خوشه برنج به عنوان عوامل تغییر رنگ خوشه در استان مازندران و ایران می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification, distribution and characterization of pathogenic bacteriaassociated with rice grain discoloration and panicle blight disease in Mazandaran province

چکیده [English]

In recent years, with the increase in cultivation of improved rice cultivars, grain discoloration and panicle blight disease have prevailed in most paddy fields. Disease symptoms include browning of palea and sterility of seeds on panicles. The causal agents are complex and a variety of bacteria and fungi are associated with the disease. The disease can be observed on local and improved cultivars with different degrees of incidence and severity. In field surveys, improved cultivars, such as Neda, Fajr and Shiroodi, have shown higher infections than Tarom as a local cultivar. In order to study the bacteria associated with the disease comprehensive sampling was conducted in several paddy fields in Mazandaran province for two years. Pathogenic bacteria were isolated from the samples on Pseudomonas agar F and Nutrient Agar mediua. They were identified based on physiological and biochemical tests. There were possible associations between one to three species of pathogenic bacteria with grain discoloration. Pantoea ananas, a dominant species, Pseudomonas syringae, a species similar to Pseudomonas fuscovaginae and Acidovorax avenae subsp. avenae were present in most of the samples. In the pathogenicity test on rice cultivars, improved cultivars were more susceptible than native cultivars. Also, P. syringae and P. fuscovaginae caused more infections than P. ananas on rice. Also, Acidovorax avenae subsp. avenae caused mild grain discoloration and rachis and rachila rot. This is the first report on the isolation and identification of P. ananas and A. avenae subsp. avenae as causal agents of grain discoloration of rice in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rice
  • Associatted pathogenic bacteria
  • panicle blight
  • grain discoloration
  • Pantoea
  • Acidovorax
  • Pseudomonas