بررسی پراکنش، فراوانی و اهمیت نسبی قارچ های بیماریزای طوقه و ریشه ماش در استان خوزستان

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

چکیده

گیاه ماش با نام علمی Vigna radiata (Wilczek)  به دلیل دارا بودن پروتئین بالا، دوره کشت کوتاه و گرمادوست بودن از حبوبات مهم کشت شده در مناطق گرم و نیمه­گرم جهان می­باشد. در ایران این محصول در سطح وسیعی در خوزستان کشت شده و در مقایسه با سایر استان­ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. از بیماری­های مهم این گیاه بیماری­های قارچی طوقه و ریشه است که در سراسر دنیا دارای اهمیت می­باشد. در این تحقیق به بررسی و شناخت بیماری­های طوقه و ریشه ماش در استان خوزستان پرداخته شد و اهمیت، فراوانی و پراکنش این عوامل مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور در تابستان و پائیز سال 1389 و 1390 از مناطق عمده ماش کاری استان خوزستان شامل ملاثانی، دزفول، شوشتر، آبید، گتوند، رامهرمز و سوسنگرد 78 نمونه جمع­آوری شد و از نمونه­های جمع­آوری شده قارچ­هایFusariun solani ,Rhizoctonia solani  و Macrophomina phaseolina  جداسازی گردید. قارچ­های فوق در اکثر مناطق استان مشاهده شد. بررسی آماری داده­ها حاکی از آن بود که قارچ  M. phaseolina  با 51/70 درصد مهمترین عامل پژمردگی و خشکیدگی این گیاه در استان خوزستان می­باشد و قارچ­های R. solani  با 95/17 درصد وF. solani با 54/11 درصد در درجه بعدی اهمیت قرار دارند. همچنین مشخص گردید که جدایه­های قارچ M. phaseolina جداسازی شده از ماش از نظر حساسیت به کلرات به دو گروه حساس با 3/77  درصد و مقاوم با 7/22 درصد تقسیم می­شوند. جدایه­های حساس به کلرات دارای فنوتیپ­های محدود و پروش بوده و جدایه­های مقاوم به کلرات دارای فنوتیپ متراکم بود. بررسی آماری بیماریزایی فنوتیپ­های مختلف ماکروفومینا نشان داد که جدایه­های مقاوم به کلرات با فنوتیپ متراکم شدیدا بیماریزا بوده و پس از آن جدایه­های حساس به کلرات با فنوتیپ پروش قرار داشتند و جدایه­های حساس با فنوتیپ محدود از دو گروه دیگر کم آزارتر بودند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A survey of distribution and frequency of pathogenic fungi associated with mungbean crown and root in Khuzestan province

چکیده [English]

Mungbean (Vigna radiate (Wilczek)) because of having high protein content, short geowing period and good tolerance to high temperature is one of the most important pulse crops in tropical and sub tropical regions. Mungbean is widely planted in Khuzetan province and the area under its cultivation in Khuzestan is significantly more than any other provinces in Iran. Fungal diseases of root and crown of this plant are among its important diseases worldwide. In this investigation, distribution and identification of the causal agents were studied. During summer and fall of 2010 and 2011, 78 samples were collected from Mollasani, Dezful, Shushtar, Abbid, Gotvand, Ramhormoz and Susangerd which are the main Mungbean cultivation areas in Khuzestan. Macrophomina phaseolina, Rhizoctonia solani and Fusariun solani were recovered from these samples. The collected data illustrated that M. phaseolina with the occurrence frequency of 70.51% was the main cause of the disease. R. solani with 17.95 and F. solani with 11.54% occurrence frequency belonged to a statistically separate group. Moreover, the reaction of the M. phaseolina isolates to potassium chlorate was studied. According to the results, the Macrophomina isolates were divided in two groups, chlorate sensitive to 77.3% and chlorate resistant to 22.7%. Among the chlorate sensitive isolates, two phenotypes - feathery and restricted growth- were identified while the phenotype of chlorate resistant isolates was dense growth. Statistically investigation into pathogenicity of different phenotypes of Macrophomina isolates showed that chlorate resistant isolates with dense growth intensively made infection and sensitive isolates with feathery phenotype ranked second, and sensitive isolates with restricted phenotype had the least pathogencity.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathogenisity
  • Rot
  • Macrophomina
  • Fusarium
  • Rhizoctonia