پارامترهای زیستی و تولیدمثلی کنه‌ی تارتن دولکه‏ ای (Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidaeروی ارقام مهم تجاری پنبه

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

کنه‌ی تارتن دولکه‌ایTetranychus urticae یکی از آفات مهم و با دامنه میزبانی بسیار وسیع در سرتاسر جهان می‌باشد. گیاهان میزبان و ارقام مختلف گیاهی می‌توانند به عنوان یک فاکتور موثر روی خصوصیات زیستی از جمله پارامترهای زیستی و تولیدمثلی آفات اثر بگذارند. تأثیر دوازده رقم تجاری گیاه پنبه شامل 010، آوانگارد، ب557، بلی‏ایزوواز، چگوارا، خرداد، اوپال، ساحل، شیرپان 539، تاشکند، ورامین و ورامین349 روی پارامترهای زیستی و تولید‌مثلی کنه‏ی تارتن دولکه‏ای در شرایط آزمایشگاهی،دمای 1±25 درجه‌ی سانتی‏گراد، رطوبت نسبی5 ± 65 درصد و دوره‏ی نوری 16ساعت روشنایی و 8ساعت تاریکی مورد مطالعه قرار گرفت. براساس نتایج طولانی‏ترین دوره‏ی نابالغی کنه‌های ماده روی رقم 010 (70/13 روز) و کوتاه‏ترین آن روی رقم خرداد (06/ 10) مشاهده شد. طولانی‏ترین و کوتاه‌ترین طول عمر کنه‏ی بالغ ماده به-ترتیب روی رقم ورامین 349 (70/18 روز) و رقم اوپال (30/9 روز) بود. امید به زندگی کنه‌های بالغ یک روزه نیز روی ارقام مذکور به‌ترتیب 30/13، 95/11، 45/12، 30/16، 80/16، 45/17،8/8، 85/12، 82/17، 41/10، 10/11 و 20/18 روز تخمین زده شد. نرخ خالص باروری روی رقام ذکر شده فوق به‏ترتیب 21/11، 96/33، 64/39، 70/41، 09/50، 09/49، 19/5، 07/43، 47/41، 69/6، 62/14 و 03/82 به‌دست آمد. همچنین، بیشترین مقدار نرخ خالص زادآوری روی رقم ورامین349 (45/83) و کمترین مقدار روی رقم اوپال (81/5) بود. مقایسه پارامترهای حاصله روی ارقام پنبه مورد مطالعه نشان داد که رقم ورامین349 رقم حساس‏ و رقم اوپال، دارای مقاومت بیشتر به این آفت می‏باشند که این موضوع می‏تواند در طراحی یک برنامه‏ی مدیریتی تلفیقی کنه‌ی تارتن دولکه‏ای مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Biological and reproductive parameters of Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) on commercial important cotton cultivars

نویسندگان [English]

  • Ameneh Rabiei
  • Ali Golizadeh
  • Hooshang Rafiee Dastjerd
  • Omid Sofalian
Mohagheghe Ardabili
چکیده [English]

The two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch, is one of the major pests with a wide host range in the world. Host plants and plant varieties could be a factor influencing the biological and reproductive properties of pests. The effect of 12 cotton commercial cultivars, including Avangard, B557, Belli isovas, Chegvara, Khordad, 010, Opal, Sahel, Shirpan 539, Tashkand, Varamin and Varamin349 on biological and reproductive parameters of T. urticae was investigated under laboratory conditions, 25±1°C, 65±5% RH, and photoperiod of 16:8 (L:D) hour. The longest female immature period was observed on 010 (13.70 days) and the shortest period was on Khordad cultivar (10.06 days). The longest and shortest female adult longevities were on Shirpan539 (18.70 days) and Opal (9.30 days), respectively. The life expectancy of one-day-old adult of two-spotted spider mite was estimated to be 13.30, 11.95, 12.45, 16.30, 16.80, 8.45, 8.17, 12.85, 17.82, 10.41, 11.10 and 18.20 days on the respected cultivars. The net fecundity rate was 33.96, 39.64, 41.70, 50.09, 49.09, 11.21, 5.19, 43.07, 41.47, 6.69, 14.62, and 82.03 eggs/female on the above-mentioned cultivars, respectively. Moreover, the highest and lowest values of the net fecundity rate was on Belli isovas (83.45 eggs /female) and Opal (5.81 eggs/female), respectively. Comparison of the achieved results on the tested cotton cultivars revealed that Varamin349 is the susceptible cultivar and the Opal cultivar is a relative resistant cultivar against T. urticae. These findings could be considered in planning of an integrated pest management program of this mite.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cotton
  • Tetranychus urticae
  • Biological parameters
  • reproductive parameters