ترکیبات شیمیایی و اثرات حشره‏ کشی اسانس برگ نارنج Citrus aurantium L. بر سه آفت مهم انباری

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد

2 عضو هیئت علمی

3 عضو هیات علمی- دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

چکیده

به منظور جایگزینی ترکیبات کم خطر برای سموم آفت‏کش، پژوهش‏های وسیعی روی اسانس‏های گیاهی انجام می‏شود. در این پژوهش سمیت تنفسی، تماسی و اثر دورکنندگی اسانس برگ نارنج Citrus aurantium L. روی سوسک‏کشیش Rhyzopertha dominica Fabricius، شپشه‏آردTribolium castaneum (Herbst) و شپشه‏دندانه‏دار غلات Oryzaephilus surinamensis L. مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی در دمای oC2±27، رطوبت نسبی 5±65 درصد و شرایط تاریکی در 5 تکرار انجام شد. به منظور شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس‏ برگ‏ نارنج، با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شده و بوسیله دستگاه GC-MS مورد آنالیز قرار گرفت. آزمایشات تنفسی در ظروف 50 میلی‏لیتری درپوش‏دار و آزمایشات تماسی به روش پتری‏دیش و در 5 غلظت انجام شد و مرگ و میر حشرات پس از 24 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. اثر دورکنندگی با استفاده از آزمون انتخاب آزاد در پتری‏دیش و با 5 غلظت مختلف و در زمانهای 2 و 4 ساعت مطالعه شد. آنالیز ترکیبات شیمیایی حاکی از مقادیر بالای مونوترپن در اسانس بوده و لینالول (41/32 %) بیشترین ترکیب اسانس بود. تجزیه‏ی پروبیت داده‏ها نشان داد که مقدار LC50 اسانس درسمیت تنفسی 93/262 میکرولیتر بر لیتر هوا برای شپشه‏دندانه‏دار بود ولی برای سوسک‏کشیش و شپشه‏آرد سمیت تنفسی مشاهده نشد. نتایج آزمایشات نشان داد که سمیت تماسی اسانس برگ نارنج روی سوسک‏کشیش (µl/cm2 13/0LC50=) و شپشه‏دندانه‏دار (µl/cm2 11/0LC50=) بیشتر از شپشه‏آرد (µl/cm284/1=LC50) می‏باشد. درصد دورکنندگی اسانس برگ نارنج برای سوسک‏کشیش، شپشه‏آرد و شپشه‏دندانه‏دار پس از 2 ساعت قرارگیری در معرض اسانس دربالاترین غلظت استفاده شده (µL/cm21-10×194/1 ) به‌ترتیب 48، 90 و 84 درصد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Chemical composition and insecticidal effects of essential oil from Citrus aurantium L. leaves on three major stored products pests

نویسندگان [English]

  • Shekoufeh Bande-Borujeni 1
  • Nooshin Zandi-Sohani 2
  • Leila Ramezani 3
1
2
3
چکیده [English]

In order to replace pesticides with less hazardous compounds, plant essential oils are widely investigated. In this study, the effects of essential oil of Citrus aurantium L. leaves was tested for fumigant, contact and repellent effects against adults of Rhyzopertha dominica, Tribolium castaneum and Oryzaephilus surinamensis. The experiments were conducted in completely randomized design with 5 replications in 27±2oC, 65±5% R.H. and dark condition. The essential oil were extracted using Clevenger-type apparatus and analyzed by GC-MS. Fumigant toxicity was studied in 50 mL containers and contact toxicity experiments were performed using petri-dish method and five different concentrations and the mortality was investigated after 24 h. Repellency of the oils was studied using the choice bioassay system in petri-dish with five concentrations, at 2 and 4 h exposure times. Analysis of chemical composition showed high amounts of monoterpenes in essential oil, mainly linalool (32.41 %). Probit analysis showed that the LC50 of C. aurantium essential oil against O. surinamensis was 262.93 µL/L air but there was no fumigant toxicity against R. dominica and O. surinamensis. Results of contact toxicity showed that C. aurantium had more toxicity for R. dominica (LC50=0.13 µl/cm2) and O. surinamensis (LC50=0.11 µl/cm2) than T. castaneum (LC50=1.84µL/cm2). Percent repellency (PR) increased with increasing exposure time and concentration of the essential oils. After 2h exposure time the PR of C. aurantium oil was 48, 90 and 84 % at the highest concentration of essential oil (1.194×10-1 µL/cm2) for R. dominica, T. castaneum and O. surinamensis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stored product pests
  • fumigant toxicity
  • Contact toxicity
  • repellency
  • leaf essential oil of Citrus aurantium

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار