آآلودگی به بیماری های قارچی بذرزاد در ذرت هیبرید (Zea mays L.) در شرایط مختلف اقلیمی و مدیریت مختلف زراعی

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

2 عضو هیات علمی و استادیار موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

3 محقق موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

چکیده

به منظور بررسی اثر عوامل محیطی در سالها و مناطق مختلف کشت بر آلودگی به بیماریهای قارچی بذرزاد در ذرت هیبرید، آزمایشی در دو سال در سه منطقه اصلی تولید و مصرف بذر ایران در قالب طرح کرتهای خرد شده اجرا شد. برای تنوع بیشتر شرایط محیطی، لاینهای والدینی ذرت رقم 704 در سه تیمار مختلف تاریخ کاشت و نیز پنج تیمار مختلف تراکم بوته والد مادری کشت شدند. پس از برداشت بذرها، آزمون آزمایشگاهی ارزیابی درصد آلودگی به قارچهای فوزاریوم، پنی سیلیوم و آسپرژیلوس انجام شد. نتایج نشان داد اثر منطقه کشت، تاریخ کشت و تراکم بوته بر روی درصد آلودگی معنیدار، اما در دو سال متفاوت بود. با افزایش تراکم بوته، درصد آلودگیهای قارچی بطور معنیداری افزایش یافت. نمودارهای رگرسیون ساده و دو جمله ای بین داده های هواشناسی و درصد آلودگیها نشان داد دما و رطوبت نسبی بسیار زیاد و بسیار کم موجب افزایش میزان آلودگی به فوزاریوم شد. در مورد قارچ پنی سیلیوم با افزایش رطوبت نسبی هوا، میزان آلودگی افزایش یافت. همچنین با افزایش ساعات آفتابی و یا کاهش میزان ابرناکی، میزان آلودگی کاهش یافت. تنها رابطه ای که در همه انواع قارچهای بیماریزا اثر مشابه داشت اثر میزان نزولات جوی در طی نمو و رسیدگی بذر بود که با افزایش نزولات، میزان آلودگی افزایش یافت. لذا برای کاهش آلودگیها، تولید بذر ذرت حتی المکان باید در مناطقی انجام شود که میانگین ساعات آفتابی در طول دوره نمو بالاتر بوده و نیز از برخورد زمان برداشت با بارندگیهای پاییزه اجتناب گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Seed-born fungal infection of hybrid maize seed (Zea mays .L) in different climates and agronomic management

نویسندگان [English]

  • Enayat Rezvani 1
  • farshid Hasani 2
  • Leila Zare 3
1 seed and plant certification and registration research institute
2
3
چکیده [English]

In order to evaluate the effect of environmental conditions in different areas and years on seed-borne fungal diseases of hybrid maize seed, an experiment performed in sub-plot design in two years and three main areas of maize seed production areas in Iran. Parental lines of 704 hybrid were cultivated in three planting date and five different female densities for more diversity of environmental conditions. Assessment of Fusarium ear rot, Penicillium and Aspergillus infection was done after harvesting. The results showed that the effect of planting area, planting date and plant density on the percentage of seed fungal infection was significant and different in two years. By increasing in plant density, fungal infection significantly increased. Simple and binomial regression model between meteorological data and infection showed that very high and very low temperature and relative humidity increased seed fusarium infection. Increasing in the relative humidity caused an increment in the rate of Penicillium infection. In this study, there was found that the percent of fungal infection was reduced by increasing in sunny hours or decreasing in the degree of cloudiness. All the fungal infections were increased by increasing rainfall during the development and maturity maize seeds. So for decreasing the infections, it is more appropriate to produce the maize seeds in the regions that have higher average of sunny hours during development and prevent the encountering the harvest time to fall raining.

کلیدواژه‌ها [English]

  • maize seed
  • female line
  • seed health
  • Fusarium
  • Pennicillium