تغییرات سلامت بذر و شیوع قارچ های بذرزی سویا در پاسخ به تاریخ کاشت و گروه رسیدگی رقم

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت و گروه رسیدگی رقم بر سلامت بذر و شیوع قارچ‌های بذرزی سویا در گرگان، یک آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال زراعی 1390 انجام شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در پنج سطح (31 فروردین، 23 اردیبهشت، 13 خرداد، 8 تیر و 31 تیر)، و عامل فرعی شامل رقم در سه سطح (ویلیامز، سحر و کتول) بود. برای ارزیابی سلامت بذر، شناسایی قارچ‌های بذرزی و تعیین میزان آلودگی در توده‌های بذری، تعداد 50 بذر از هر توده بر روی محیط کشت سیب‌زمینی -‌ دکستروز آگار کشت داده شدند. تاریخ کاشت اثر معنی‌داری بر سلامت بذر در رقم ویلیامز نداشت اما در دو رقم دیگر سلامت بذر با تاخیر در کاشت به صورت خطی کاهش یافت. سلامت بذر در هر سه رقم بیشترین همبستگی (منفی) را با درصد آلودگی بذرها به ‌ Alternaria sp. و Fusarium sp. داشت. همچنین همبستگی منفی معنی‌داری بین سلامت بذر و درصد آلودگی بذرها به Cercospora sp. در رقم کتول وجود داشت. بیمارگر Phomopsis sp. بیشتر در کشت‌های زودهنگام (هر سه رقم) و یا دیر هنگام (رقم کتول) مشاهده شد. از طرف دیگر دو قارچ Sphaeropsis sp. و Nigrospora sp. نیز که برای اولین بار در بذرهای سویا مشاهده شدند، در بذرهای حاصل از کشت‌های زود هنگام در رقم ویلیامز وجود داشتند. بنابراین انتخاب تاریخ کاشت مناسب با توجه به گروه رسیدگی رقم، می‌تواند باعث بهبود سلامت بذر شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Changes of Soybean Seed Health and Incidence of Seed Born Fungies in Response to Planting Date and Maturity Group of Cultivars

نویسندگان [English]

  • Morteza Gorzin 1
  • Farshid Ghaderi-far 2
  • Seyed esmaeil Razavi 3
  • Ebrahim Zeinali 2
1
2 Associate prof, Department of Agronomy, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources
3 Assistant Prof, Department of Plant Protection, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources
چکیده [English]

In order to investigate the effect of planting date and maturity group of cultivars on seed health and incidence of seed borne fungi of soybean in Gorgan, a field experiment conducted with split plot arrangement in a randomized complete block design in three replications during 2011. The main plots included 5 planting dates (April 20, May 13, June 3, June 29 and July 22), and the sub plots included 3 crop cultivars (Williams, Sahar and Katool). For assessment of seed health, identification of seed borne fungi, and determination of seed infection rate in seed masses, 50 seeds from any seed mass planted on potato-dextrose agar (PDA) medium. Planting date had no significant effect on Williams seed health, but seed health linearly decreased by delays in planting of other cultivars (Sahar and katool). Seed health negatively correlated with seed infection by Alternaria sp. and Fusarium sp. in all cultivars. Also, a significant negative correlation were observed between seed health and seed infection by Cercospora sp. in katool cultivar. Phomopsis sp. were observed in early (all cultivars) or late planting dates (katool cultivar). Again, The other two fungies including Sphaeropsis sp. and Nigrospora sp. that observed for the first time in soybean seeds, were derived from early planting date in seeds of Williams cultivar. Thus, the delay in planting and using late maturity group cultivars, reduces the soybean seed health due to synchronization of seed filling period with the high air relative humidity and rainfall during this period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • seed health
  • seed borne fungies
  • Planting date
  • Soybean