بررسی ژنوتیپ‌های مختلف برنج از نظر مقاومت به بیمارگر Pyricularia oryzae

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 رشته اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

2 گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

3 گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

4 گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

بیماری بلاست (Pyricularia grisea Sacc) تهدید جدی برای تولید برنج می‌باشد. تعداد هشت ژنوتیپ برنج به همراه دو رقم نعمت (شاهد مقاوم) و بی‌نام (شاهد حساس) برای مقاومت به بیماری بلاست در سال 1390 مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش تحت شرایط مزرعه و گلخانه انجام گرفت. نتایج آزمایش مزرعه‌ای بر اساس صفات تیپ آلودگی، شدت بلاست خوشه، پیشرفت بیماری بلاست برگی و خوشه نشان داد که ژنوتیپ‌های B40، بی‌نام و IRBLZT-T از نظر بیماری بلاست حساس هستند و سه ژنوتیپ برنج (IRBLKP-K60، IRBLZ5-CA و نعمت) سطح بالاتری از مقاومت به بلاست برگی و خوشه را دارا بودند. هم‌چنین ژنوتیپ‌های FLAGMAN و GAMMA که بیشترین آلودگی خوشه را داشتند به‌طور معنی‌داری بلاست برگی کمتری را نشان دادند. گروه‌بندی ژنوتیپ‌های برنج مورد مطالعه بر اساس صفات گلخانه‌ای (تیپ آلودگی و تعداد لکه اسپورزا) از طریق تجزیه خوشه‌ای با استفاده از الگوریتم UPGMA و مقیاس تشابه همبستگی، ژنوتیپ‌ها را به دو گروه تقسیم‌بندی نمود. گروه اول شامل ژنوتیپ‌های FLAGMAN، نعمت، IR1552، IRBLTA2-RE، IRBLKP-K60 و GAMMA بوده که این ژنوتیپ‌ها از نظر تیپ آلودگی بین صفر تا 2 قرار گرفته و واکنش مقاومت را نشان دادند. این ژنوتیپ‌ها را می‌توان به‌عنوان والد بخشنده برای اصلاح ارقام با مقاومت پایدار مورد استفاده قرار داد. گروه دوم شامل ژنوتیپ‌های IRBLZT-T،IRBLZ5-CA، بی‌نام و B40 بوده که این ژنوتیپ‌ها از لحاظ تیپ آلودگی در گروه حساس قرار داشته و تولید لکه‌های اسپورزا نمودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of resistance to Pyricularia oryzae in rice genotypes

نویسندگان [English]

  • Aram Pasha 1
  • Nadali Bagheri 2
  • Nadali Babaeian-Jelodar 3
  • Ghorbanali Nematzadeh 4
چکیده [English]

Rice blast, caused by Pyricularia grisea Sacc, has been a continuous threat to rice production. Eight rice genotypes along with two checks (Nemat as resistance check and Binam as susceptible check) were evaluated for resistance to blast in 2011. The experiments were conducted under field and greenhouse inoculated conditions. The results of field experiments based on lesion type, panicle blast severity and AUDPC data for leaf and panicle blast showed that B40, Binam and IRBLZT-T genotypes are sensitive and three rice genotypes (IRBLKP-K60, IRBLZ5-CA and Nemat) possess a higher level of resistance to leaf and panicle blast. Also, FLAGMAN and GAMMA genotypes with the highest panicle infection showed significantly lower leaf blast. Grouping of rice genotypes based on greenhouse traits (lesion type and Number of sporulating lesion) by cluster analysis with Ward's method and Euclidean distance criteria classified genotypes to two groups. The first group including FLAGMAN, Nemat, IR1552, IRBLTA2-RE, IRBLKP-K60 and GAMMA genotypes had lesion type between 0.0 to 2.0, and showed resistance reaction. These genotypes could be utilized as donor parents for breeding durable blast resistant varieties. The second group including IRBLZT-T, IRBLZ5-CA, Binam and B40 genotypes had lesion type more than 2.0, showed sensitive reaction and also generated sporulating lesion.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rice blast
  • resistance
  • Field and greenhouse assay
  • Cluster analysis