بررسی تاثیر رقم گلابی برسطح تعادل جمعیت پسیل گلابی (Cacopsylla pyricola (Foerster)) در شرایط طبیعی

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات گیاه‌ پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

2 دانشیار اکولوژی جمعیت، بخش تحقیقات گیاه‌ پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

3 عضو هیئت علمی گروه گیاه‌پزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

چکیده

پسیل گلابی، Cacopsylla pyricola (Foerster)، آفت کلیدی درختان گلابی در ایران است. یکی از فرآیندهای تنظیم کننده جمعیت هر حشره حول محور تعادل، اثرات گیاه میزبان است. بر این اساس، تاثیر رقم گیاه روی سطح تعادل جمعیت پسیل گلابی در سه رقم گلابی شاه‌میوه، سبری و کوشیا بررسی شد. آزمایشی در چهار تکرار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با تراکم‌های 2، 4، 8، 16و 32 جفت حشره کامل (نر و ماده) انجام شد. دو مدل جمعیتی هسل و ریکر روی داده‌های به دست آمده برازش و مدل مینیمم انتخاب شد. با استفاده از مدل برتر، منحنی فراخوانی جمعیت ترسیم و سطح تعادل جمعیت پسیل گلابی برای هر رقم محاسبه شد. همچنین پایداری تعادل جمعیت محاسبه و پیش‌بینی تغییرات درازمدت جمعیت، با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری مدل برتر برای 100 نسل آینده ترسیم شد. نتایج نشان داد که مدل ریکر داده‌های جمعیت پسیل را روی هر سه رقم گلابی به خوبی برازش کرد. جمعیت پسیل روی هر سه رقم عکس‌العمل وابسته به انبوهی نشان داد. اندازه تعادل جمعیت پسیل گلابی در ارقام مختلف گلابی بیش از 36% اختلاف نشان داد. تعادل پیش بینی شده در طبیعت روی رقم شاه‌میوه ناپایدار و روی دو رقم سبری و کوشیا پایدار بود. شبیه سازی کامپیوتری نیز نشان داد جمعیت پسیل گلابی در درازمدت روی رقم شاه‌میوه حالت نوسانی و روی دو رقم سبری و کوشیا حالت پایدار و خطی دارد. تاثیر نیروی رو به بالای گیاه میزبان روی شدت و دوره نوسانات جمعیت پسیل گلابی بحث شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studies on the effect of pear variety on the population equilibrium level of pear psylla (Cacopsylla pyricola (Foerster)) in field

نویسندگان [English]

  • Mohammad Saeed Emami 1
  • Javad Karimzadeh 2
  • Parviz Shishehbor 3
1
2
3
چکیده [English]

The pear psylla, Cacopsylla pyricola (Förster) (Hemiptera: Psyllidae), is a key pest of pear trees in Iran. One of the processes that regulate an insect population around the equilibrium position is the host plant effect. Therefore, the effect of plant variety on equilibrium level of pear psylla population was investigated for three pear varieties, including Shahmivea, Sebri and Coscia. A density-manipulation experiment was performed in a randomized complete block design with densities of 2, 4, 8, 16 and 32 pair of C. pyricola adults. The population models of Hassell and Ricker were fitted to the data and the minimum model was selected based on the model simplification. Populations recruitment curve were created and population equilibrium level of pear psylla was determined for each variety. The stability of the predicted equilibria was then determined. Long-term dynamics of pear psylla population was predicted for 100 generations by computer simulation of the best-fitted model. The results showed that the Ricker model could be fitted well to the data for all three varieties. The pear psylla population showed a density-dependence reaction. The equilibrium population values showed a difference of up to 36% for the three varieties. Predicted equilibrium was unstable for Shahmivea variety and while it was stable for two other varieties. In addition, computer simulation verified that long-term dynamics was fluctuated for Shahmivea variety and smooth for two other varieties. The effect of bottom-up forces of host plant on the magnitude and period of population fluctuations of pear psylla has been discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • density-manipulation
  • population model
  • recruitment curve