پراکنش فضایی و نمونه‌برداری دنباله‏ ای شته (Sitobion avenae (Hem. : Aphididae در مزارع گندم منطقه سرپل ذهاب استان کرمانشاه

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

2 دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

به منظور بررسی پراکنش فضایی و  طراحی یک برنامه نمونه ‏برداری دنباله‏ا ی با دقت ثابت برای شته سبز گندم، Sitobion avenaeدر مزارع گندم آبی منطقه سرپل‌ ذهاب استان کرمانشاه طی دو سال زراعی 94-93 و 95-94 نمونه‏ برداری‌های منظمی به‌عمل آمد. با استفاده از شاخص‏های تیلور و آیوائو پراکنش فضایی جمعیت مراحل مختلف رشدی شته‌ها برآورد شد و از مدل گرین، برای تخمین تعداد نمونه لازم و رسم معادلات خطوط تصمیمگیری برای برآورد میانگین جمعیت آنها استفاده  گردید. نتایج نشان داد که مدل رگرسیونی تیلور برای برآورد پراکنش فضایی شته S. avenaeمناسب‏تر از مدل آیوائو می‏باشد. بنابراین از پارامترهای مدل تیلور برای  طراحی نمونه‌برداری دنباله‌ای در دو سطح دقت تحقیقاتی (1/0) و مدیریت تلفیقی آفات (25/0) استفاده شد. تعداد نمونه لازم برای تخمین میانگین جمعیت با افزایش سطح دقت از 25/0 به 1/0 افزایش و با افزایش میانگین جمعیت کاهش یافت. در دقت 1/0، تعداد نمونه (خوشه) لازم برای برآورد میانگین جمعیت کل شته‏ ها از 150 عدد در تراکم 15 شته در خوشه تا 200 عدد در تراکم 1/0 شته در خوشه متغیر بود. همچنین در دقت 25/0، تعداد نمونه لازم برای برآورد میانگین جمعیت کل شته‏ ها از 25 عدد در تراکم 15 شته در خوشه به 30 عدد در تراکم 1/0 شته در خوشه افزایش یافت. بنابراین نمونه برداری در سطح دقت 25/0 با توجه به کم هزینه‌تر بودن و صرف زمان کمتر، قابل توصیه است. این نتایج میتواند در بهینه‏ سازی برنامه‏ های نمونه‏ برداری از جمعیت شته‌ها در مزارع گندم منطقه سرپل‌ ذهاب مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial dispersion and sequential sampling of Sitobion avenae (Fabricius) in wheat fields of SarPol-e Zahab, Kermanshah province

نویسندگان [English]

  • R. Zarei Sarchogha 1
  • N. Zandi-Sohani 2
  • L. Ramezani 2
1 M.Sc. graduate, Khuzestan Agricultural Sciences and Natural Resources University
2 Associate Professor, Department of Plant Protection, Khuzestan Agricultural Sciences and Natural Resources University
چکیده [English]

Background and Objectives
Wheat is one of the most important field crops in Kermanshah province. Although aphids are not among the key pests of wheat, their population and damage can increase in suitable conditions. Sequential sampling methods for estimating the population of aphids in wheat fields can be useful in pest management as they promote effective use of time to estimate population density. In this study, spatial dispersion and a fixed precision sequential sampling program were investigated for Sitobion avenae (Hom.: Aphididae)  population in wheat fields of SarPol-e Zahab, Kermanshah province.
Materials and Methods
A systematic weekly sampling was conducted in two selected wheat fields in SarPol-e Zahab region during years 2015 and 2016. Samples were collected by X-shaped movement in the field and totally 30 plants were selected randomly in each occasion. Taylor power law and Iwao’s patchiness indices were used to assess the spatial dispersion of the aphid population. A sequential sampling plan was also developed using the fixed-precision method of Green for estimating the density of adults, nymphs, and total population.
Results
The results showed that Taylor power law fitted better to data than Iwao’s patchiness regression. The sample size increased with increasing precision level from 0.25 to 0.1 and it also increased when the population density decreased. At precision level of 0.1, average sample number for estimating the total population of aphids was different from 150 spikes in a density of 15 aphids/spike to 200 spikes in a density of 0.1 aphids/spike. At precision level of 0.25, the required sample for population estimation ranged from 25 spikes for a density of 15 aphids/spike to 30 spikes in a density of 0.1 aphid/spike.
Discussion
According to the results, sequential model at the precision level of 0.25 is recommended to sample S. avenae population, because of reducing the cost and sampling time. The results obtained from this study can be useful to population management of aphids in wheat fields of SarPol-e Zahab region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Population monitoring
  • Taylor’s power law
  • IPM