ارزیابی رفتارهای بهداشتی زنبورعسل وارتباط آن با میزان آلودگی کلنی‌ها به کنه واوآ Varroa destructor درزنبورعسل نژاد ایرانی Apis mellifera meda

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

نویسندگان

1 استاد پژوهشی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح نژاد دام دانشگاه زنجان

3 دانشیار گروه علوم دامی دانشگاه زنجان

چکیده

رفتار بهداشتی عبارت است از یک نوع  دفاع طبیعی زنبورهای عسل در برابر بیماری‌هاو آفاتی نظیر لوک آمریکایی، لارو گچی و کنه واروآ و این موضوع تحت کنترل غرایز ژنتیکی و عوامل محیطی استکه شامل سه مرحله شناسایی­، درپوش برداری و تخلیه نوزادان آلوده یا مرده از  سلول ها و خروج ازکندوها  می‌باشد.در این تحقیق رفتارهای بهداشتی و میزان آلودگی کلنی­های زنبورعسل نژاد ایرانی Apis mellifera meda skonikov به کنه واروآ  Varroa destructor مورد بررسی قرار گرفت.طبق نتایجبه دست آمده کلنی­های مورد آزمون، تنوع فنوتیپی قابل توجهی را از نظر رفتارهای بهداشتی نشان دادند.در مرحله اول (بهار) 21 درصد از کلنی­ها و در مرحله دوم (تابستان) 18 درصد از کلنی­ها رفتار بهداشتی مطلوب بروز دادند. رفتارهای بهداشتی در سه روز متوالی همبستگی بالایی با یکدیکر نشان دادند (P<0.01). نرخ درپوش برداری در هر روز همبستگی قابل ملاحظه­ای با نرخ تخلیه در همان روز داشت(P<0.01).جمعیت کنه واروآ در کلنی های زنبورعسل نژاد ایرانی در سه مرحله بهار، تابستان و پاییز مورد ارزیابی قرار گرفت. در فصل پاییز آلودگی به کنه واروآ در 21 درصد از کلنی­ها مشاهده شد و درجه رفتار بهداشی در کلنی ها در سطح پایینی توصیف گردید. درجه رفتار بهداشتی تخلیه با میزان آلودگی به کنه همبستگی معنی­داری داشت (P<0.05).  در واقع نتایج این تحقیق نشان داد که در کلنی­های بهداشتی آلودگی به کنه واروآ به طور معنی­داری کمتر از کلنی­های غیر بهداشتی بود. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که سهم رفتارهای بهداشتی در کنترل جمعیت کنه واروآ 26 درصد است.کلنی­های مقاوم و پایدار در پایان سال برای ادامه طرح اصلاح نژاد زنبورعسل انتخاب شدند.با توجه به همبستگی رفتار بهداشتی با صفات عملکردی، به نظر می رسد در راستای سیاست­های اصلاح نژادی، انتخاب کلنی­های بهداشتی درجهت مقاومت زنبور عسل  به کنه واروآ نتایج رضایت بخشی را در آینده به همراه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of hygienic behaviors in Iranian honey bee )Apis mellifera meda( colonies and their relationship with infestation rate to Varroa destructor mite

نویسندگان [English]

  • Gh. Tahmasbi 1
  • S. B. Hoseini 2
  • M. Eskandari nasab 3
1 Research Professor, Department of Animal Science Research Institute of Iran
2 Graduated Student, Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, University of Zanjan
3 Associate Professor, Department of Animal Science, University of Zanjan
چکیده [English]

Background and Objectives
Honey bees hygienic behavior is the primary natural defense against Varroa mite, American foul brood and chalk brood disease and are controlled by genetic and environmental factors. Hygienic behavior includes of three stages of detecting, uncapping and removing of infected or dead brood from the colony. However, this behavior is quite rare, with only 10% of unselected colonies showing high levels of hygiene. Beekeepers can potentially increase this by screening colonies for hygiene and breeding from the best. 
Materials & Methods
In this study hygienic behaviors and infestation rates of Varroa mite is evaluated in bee colonies. The study was accomplished on 100 honey bee colonies. The rate of uncapping and removal of dead broods was determined in resistant and control colonies. To determine the hygienic behavior, liquid Nitrogen was used to kill pupae. The number of uncapped and discharged cells were counted in the three periods of 24, 48 and 72 hours after the pouring of liquid nitrogen.
Results
According to results the examined colonies exhibited noticeable phenotypic variation for Hygienic behavior. At the first stage (spring) %21 and in the second stage (summer) %18 of colonies showed good hygienic behavior. Uncapping rates in days showed significant correlation with removing rates in the same recording day (P<0.01). Varroa mite population was evaluated in in three stages of spring, summer and autumn. The result demonstrated that the colonies with high level of hygenic behavior had the lowest infestation rates of Varroa mite (P<0.05). Moreover, the results showed that the contribution of hygienic behavior in the control of Varroa mite populations was %26.
Discussion
The results of this research and other studies conducted by other Iranian researchers show that Iranian honeybee has shown higher hygienic behavior against Varroa mite. In this study resistant and stable colonies were selected for bee breeding projects at the end of the year. By selecting and implementing good breeding programs, it is possible to increase the rate of these behaviors in order to create Varroa mite-resistant populations. It seems that hygienic colonies selecting for resistance to Varroa mite will have satisfactory results in the future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hygienic behavior
  • Honeybee
  • Varroa mite