بررسی فعالیت حشره کشی اسانس گیاهان نعنا Mentha arvensis و پونه Mentha pulegium علیه سوسک 4 لکه ای حبوبات Callosobruchus maculatus

نوع مقاله : علمی پژوهشی-فارسی

چکیده

در این تحقیق، تاثیر اسانس دو گیاهL.  Mentha arvensis و Mentha pulegium L. از تیره ی نعنائیان(Lamiaceae) روی باروری، تفریخ تخم و مرگ و میر حشرات کامل سوسک 4 لکه ای حبوبات،Callosobruchus maculatus F. مورد بررسی قرار گرفت. اسانس برگ گیاهان با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایش ها در دمای 1±25 درجه ی سانتی گراد و رطوبت نسبی  5 ± 65 درصد  و در تاریکی انجام شد. از هر اسانس گیاهی غلظت های مختلف در 5 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت هر دو اسانس، میزان مرگ و میر حشرات کامل افزایش و باروری حشرات کامل و درصد تفریخ تخم ها کاهش یافت. در بالاترین غلظت مورد آزمایش (60 میکرولیتر بر لیتر هوا) از اسانس های M. pulegiumو M. arvensis به ترتیب 7/89 و 7/83  درصد حشرات کامل در مدت 24 ساعت کشته شدند. خاصیت بازدارندگی تخم ریزی M. pulegium  بیشتر از M. arvensis بود ولی این دو اسانس از نظر اثر روی درصد تفریخ تخم سوسک 4 لکه ای تفاوت معنی داری با هم نداشتند. بر اساس تجزیه پروبیت داده ها LC50 اسانس M. pulegium برای حشرات کامل و تخم به ترتیب 51/1 و 98/0 و برای اسانس M. arvensis  به ترتیب 82/1 و 1/1 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. این نتایج نشان داد که اسانس های استخراج شده از این گیاهان معطر می تواند به عنوان یک ماده ی تدخینی جهت حفاظت دانه های انباری علیه سوسک 4 لکه ای مورد استفاده قرار گیرد.

عنوان مقاله [English]

Investigation into Insecticidal Activity of Mentha arvensis and Mentha pulegium Essential Oils on Callosobruchus maculatus

چکیده [English]

Effects of Mentha arvensis L. and Mentha pulegium L. essential oils were investigated against oviposition deterrence, egg hatching and adults' mortality of Callosobruchus maculatus F. Essential oils were obtained by dry leaves that were subjected to hydrodistilation using a modified Clevenger-type apparatus. All experiments were conducted at 25±1ºC, 65±5 % R.H. in the dark condition with 5 replications for each essential oil. Results indicated that increasing the essential oil concentrations resulted in increase of insecticidal activity of essential oils on eggs, adults and oviposition deterrence. At the highest concentration tested (60 µl/l air), of M. pulegium and M. arvensis essential oils, 89.7 and 83.8% of adults were killed, respectively. Oviposition deterrence of M. pulegium was more than M. arvensis; however, egg hatching effects of both essential oils were not significantly different. According to the data probit analysis, LC50 for adults and eggs of C. maculatus were found to be 1.51 and 0.98 µl/l air of M. pulegium oil and 1.82 and 1.1 µl/l air essential of M. arvensis. The results suggest that essential oils of these aromatic plants could be used as botanical fumigant to protect grains against C. maculatus.